Παγκόσμιος Ιστός ετών 29
Αυτό το Σαββατοκύριακο ο Παγκόσμιος Ιστός (www ή world wide web) έκλεισε τα 29 του χρόνια και ο άνθρωπος που τον δημιούργησε, ο Tim Berners-Lee, έγραψε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο. Είπε πολλά πράγματα σχετικά με τα μονοπώλια και τους κινδύνους από κυριαρχικές λογικές αλλά εδώ δεν είναι ο χώρος για τέτοιες συζητήσεις. Εμείς εδώ θα ασχοληθούμε με αυτό που μας ενδιαφέρει επαγγελματικά και είναι φυσικά η σχεδίαση διαδικτυακών χώρων μέσα στον παγκόσμιο ιστό και πως αυτοί θα αλληλοεπιδρούν με τους επισκέπτες τους.
Αν θέλετε να διαβάσετε όλο το άρθρο μπορείτε να το κάνετε στην σελίδα του webfoundation.org. (The web is under threat. Join us and fight for it)
Μέσα σε αυτά τα 29 χρόνια, ο παγκόσμιος ιστός, έχει αναπτυχθεί από ένα δημοκρατικό πείραμα με σκοπό να συνδέσει τον κόσμο, σε μια μηχανή διαφημίσεων, στην οποία σχεδόν κάθε σύνδεσμος που κάνετε κλικ και το βίντεο που παρακολουθείτε επιδοτείται, κατά κάποιον τρόπο, από τη διαφήμιση.
Για να σηματοδοτήσει την επέτειο, ο Tim Berners-Lee, ο άνθρωπος στον οποίο αποδίδεται ευρέως η εφεύρεση του ιστού, μίλησε για τα προβλήματα με αυτό το μοντέλο. Για να ξεκινήσουμε, ενώ ο μισός κόσμος είναι συνδεδεμένος στο ίντερνετ, ο άλλος μισός είναι ακόμα χωρίς πρόσβαση. Παρόλο που ο ιστός είναι με τεχνικούς όρους δωρεάν, παρακολουθεί κάθε κίνηση μας, διότι οι διαφημιστές επιθυμούν να μαθαίνουν τις συνήθειες μας.
Τα προβλήματα του διαδικτύου “δημιουργήθηκαν από ανθρώπους – και μπορούν να διορθωθούν από ανθρώπους – Tim Berners-Lee”
Ενώ πλατφόρμες όπως το Facebook και το Google μας συνδέουν με φίλους και πληροφορίες, ελέγχουν πάνω από το ήμισυ των παγκόσμιων εσόδων από διαφημίσεις μέσω διαδικτύου, πράγμα που σημαίνει ότι οι ανεξάρτητοι ιστότοποι πρέπει να βασίζονται στις καλές τους ευλογίες για να παραμείνουν στη ζωή. Χάρη στο Instagram και το Snapchat, το #sponcon θολώνει τη γραμμή μεταξύ της πραγματικότητας και των διαφημίσεων.
Επιπλέον, σε αυτόν τον κόσμο που κατευθύνεται από τη διαφήμιση, η κλίμακα είναι πολύ σημαντική, αλλά τελικά η κλίμακα γίνεται μέρος της κλίμακας. Επειδή τόσο μεγάλο μέρος του ιστού περιέχει affiliate links (συνδέσμους που αποφέρουν ποσοστά στους ιδιοκτήτες τους) προς το Amazon, βοηθά τον μεγαλύτερο διαδικτυακό λιανοπωλητή στον κόσμο να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο παρά να προωθήσει τον ανταγωνισμό.
Με άλλα λόγια, το διαδίκτυο ξεπουλήθηκε και ο κόσμος μας διαμορφώθηκε ανάλογα. Αλλά ο Berners-Lee προτείνει ότι υπάρχει ένας ιστός πέρα από τον διαφημιστικό που έχουμε χτίσει σήμερα, ο οποίος θα λύσει πολλά από τα χειρότερα προβλήματα του, αν μόνο ασχοληθούμε σοβαρά με την επίλυση τους:
Δύο μύθοι περιορίζουν τη συλλογική μας φαντασία: ο μύθος ότι η διαφήμιση είναι το μόνο πιθανό επιχειρηματικό μοντέλο για τις εταιρείες στο διαδίκτυο και ο μύθος ότι είναι πολύ αργά για να αλλάξουμε τον τρόπο λειτουργίας των πλατφόρμων. Και στα δύο σημεία, πρέπει να είμαστε λίγο πιο δημιουργικοί.
Ενώ τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ιστός είναι σύνθετα και μεγάλα, πρέπει να τα δούμε ως σφάλματα (bugs): προβλήματα σε υπάρχοντα κώδικα και συστήματα λογισμικού που έχουν δημιουργηθεί από τους ανθρώπους – και μπορούν να διορθωθούν από τους ανθρώπους. Δημιουργήστε ένα νέο σύνολο ερεθισμάτων και θα ακολουθήσουν αλλαγές στον κώδικα. Μπορούμε να σχεδιάσουμε έναν ιστό που δημιουργεί ένα εποικοδομητικό και υποστηρικτικό περιβάλλον.
Με άλλα λόγια, ο ιστός έχει πρόβλημα σχεδιασμού – και φτάνει μέχρι το σχεδιασμό του επιχειρηματικού μοντέλου του.
Παγκόσμιος Ιστός, μπορούμε να τον ξανασχεδιάσουμε;
Ο Berners-Lee δεν προσποιείται ότι έχει την απάντηση, αλλά οι άνθρωποι το σκέφτονται ήδη. Πολλοί υποστηρικτές των κρυπτονομισμάτων και του blockchain (τί είναι το blockchain;) βλέπουν στην πραγματικότητα την τεχνολογία ως μέσο για την αποκέντρωση του ιστού, επιτρέποντας στον καθένα μας να έχει μια ταυτότητα απαλλαγμένη από το Google ή το Facebook ή οποιοδήποτε άλλη πολυεθνική.
Ίσως τα κρυπτονομίσματα δεν είναι η απάντηση που χρειαζόμαστε, αλλά είναι ένα καλό παράδειγμα για το πώς η επανεξέταση ορισμένων θεμελιωδών τεχνολογιών και επιχειρηματικών μοντέλων του ιστού μπορεί να δημιουργήσει έναν εντελώς νέο τρόπο για να αναπτυχθεί ο ιστός.
